Şema Terapi, bireyin çocukluk ve ergenlik döneminden itibaren geliştirdiği kalıcı düşünce, duygu ve davranış kalıplarını (şemaları) anlamaya ve dönüştürmeye odaklanan bütüncül bir terapi yaklaşımıdır. Bu terapi, özellikle kronikleşmiş duygusal problemler, ilişki zorlukları ve tekrarlayan olumsuz yaşam döngüleriyle baş etmek isteyen bireyler için oldukça etkili bir yöntemdir.
Hep aynı tür ilişkilerde kırılıyor, benzer sorunları tekrar tekrar yaşıyor, içten içe “neden hep böyle oluyor?” diye soruyorsanız, şema terapi size bu sorunun kökenine inme imkânı sunar.
Şema Nedir?
“Şema”, erken yaşlarda oluşan ve kendimiz, diğer insanlar ve dünya hakkında geliştirdiğimiz temel inançlardır. Örneğin, “Ben sevilmeyi hak etmiyorum” ya da “Ne yaparsam yapayım yeterli değilim” gibi inançlar, zamanla kişinin kendine ve çevresine karşı bakışını etkiler. Bu şemalar, farkında olmadan düşünce ve davranışlarımızı yönlendirerek benzer olumsuz senaryoları yaşamamıza neden olabilir.
Şema Terapinin Temel İlkeleri:
- Şema: Kişinin yaşamındaki temel inançlar ve duygusal kalıplar.
- Modlar: Belirli bir zamanda etkinleşen duygusal durumlar ve bunların altında yatan şemalar.
- İhtiyaçlar: Kişinin duygusal ihtiyaçlarını karşılamak için çalışma.
- Yeniden Ebeveynleştirme: Olumsuz deneyimlerin etkilerini azaltmak ve kişinin daha sağlıklı duygusal yanıtlar geliştirmesine yardımcı olmak.
Kimler İçin Uygundur?
- Uzun süreli depresyon veya kaygı
- Terk edilme korkusu
- Yetersizlik ve değersizlik hissi
- Yoğun öfke, suçluluk veya utanç duyguları
- İlişkilerde tekrarlayan sorunlar
- Kendi ihtiyaçlarını ifade edememe
- Aşırı fedakârlık ya da kendini sürekli geri plana atma
Şema Terapisinin Faydaları:
- Duygusal farkındalık ve anlayışın artması
- İlişki kalitesinde iyileşme
- Olumsuz duygusal kalıpların kırılması
- Kendine şefkat ve kabulün artması
- Duygusal ve zihinsel iyilik halinin artması
Şema Terapinin Uygulanması:
- Şema Haritaları: Kişinin temel inançlarını ve duygusal kalıplarını görselleştirmek için kullanılır.
- Modlar ve İhtiyaçlar: Kişinin farklı duygusal durumlarını tanımlamak ve onlara nasıl yanıt verebileceğini öğrenmek için kullanılır.
- Yeniden Ebeveynleştirme: Geçmiş deneyimlerin olumsuz etkilerini azaltmak ve daha sağlıklı duygusal yanıtlar geliştirmek için kullanılır.
Şema Terapi, derinlemesine bir keşif ve dönüşüm sürecidir. Bir terapist rehberliğinde yapılan bu çalışma, kişinin daha sağlıklı bir duygusal ve zihinsel yaşam sürmesine yardımcı olabilir.
Gebze Psikolog, Tuzla Psikolog, Psikolog İpek Köksal
